Misja PAŻP

Komunikacja lotnicza jest jednym z najbezpieczniejszych środków transportu. Swą wysoką pozycję zawdzięcza nie tylko dokładności technicznej sprzętu, ale i niesłychanie precyzyjnym sposobom kierowania ruchem samolotów. Nie ma miejsca na improwizację, wszystkie posunięcia są wcześniej przemyślane i nieustannie kontrolowane.

Zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi powietrznej to zadanie niełatwe, wymagające zaangażowania środków technicznych i pracy dużego zespołu wysokiej klasy specjalistów. Ich działalność jest jednak mało znana, co wytłumaczyć można chyba jedynie tym, że infrastruktura techniczna kontroli ruchu lotniczego pozostaje w znacznej części “niewidzialna”, a uwaga obserwatorów skupia się zazwyczaj na znacznie bardziej atrakcyjnych samolotach. 

W Polsce zadania związane z zarządzaniem ruchem lotniczym powierzono Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.

Obszarem działalności Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej jest Rejon Informacji Powietrznej Warszawa – zwany zgodnie z akronimem nazwy angielskiej: FIR WARSZAWA. Jego granice pokrywają się na lądzie z państwowymi, a na północy wybiegają poza wody terytorialne, do granic sąsiednich FIR-ów.

Przestrzeń powietrzna FIR-u jest podzielona na kontrolowaną i niekontrolowaną; w obu działają służby ruchu lotniczego. Każdemu statkowi powietrznemu znajdującemu się w przestrzeni kontrolowanej zapewniona jest służba kontroli ruchu lotniczego. Służba ta została ustanowiona w celu zapobiegania kolizjom między statkami powietrznymi w locie, kolizjom statków powietrznych na polu manewrowym z przeszkodami i innymi statkami powietrznymi, a także usprawniania i utrzymywania uporządkowanego przepływu ruchu lotniczego. W skład przestrzeni kontrolowanej wchodzi przestrzeń tzw. trasowa, w której kontrola ruchu lotniczego sprawowana jest przez organ kontroli obszaru (ACC), rejony kontrolowane lotnisk (TMA)) w których kontrola ruchu lotniczego sprawowana jest przez organy kontroli zbliżania (APP) zapewniające służbę kontroli ruchu lotniczego dla lotów przylatujących lub odlatujących statków powietrznych i strefy kontrolowane lotnisk (CTR), w których kontrola ruchu lotniczego sprawowana jest przez organy kontroli lotniska (TWR),  zapewniające służbę kontroli ruchu lotniczego dla ruchu lotniskowego

Spróbujmy prześledzić nieco bardziej szczegółowo działanie poszczególnych służb kontroli ruchu lotniczego. Pierwszą służbą, z którą nawiązuje kontakt pilot samolotu odlatującego, jest służba kontroli lotniska, tzw. “Wieża” (TWR). Od niej pilot otrzymuje zezwolenie na wykonanie lotu, na uruchomienie  silników, kołowanie do startu. Po starcie pilot nawiązuje łączność ze służbą kontroli zbliżania (APP), która kieruje jego lotem do odległości ok. 50-100 km od lotniska, a następnie zostaje przekazany na kontrolę obszaru (ACC), która sprawuje na nim kontrolę, do momentu przekazania na łączność APP lub TWR lotniska docelowego lub do czasu opuszczenia polskiej przestrzeni powietrznej.

W przestrzeni niekontrolowanej działa Służba Informacji Powietrznej (FIS), która udziela wskazówek i informacji użytecznych dla bezpiecznego i sprawnego wykonania lotu, a ruchem wojskowych statków powietrznych zajmują się kontrolerzy OAT.

Zarówno w przestrzeni kontrolowanej,  jak i niekontrolowanej zapewniona jest służba alarmowa.

Pracę kontrolerów ruchu lotniczego wspomagają inne służby, cywilne i wojskowe.

I tak FMP będące jedną z komórek ATFM – europejskiego systemu zarządzania przepływem ruchu lotniczego, czuwa nad równomiernym jego rozłożeniem, zapewnia płynny  i punktualny przelot samolotów, a także chroni kontrolerów przed nadmiernym przeciążeniem ruchem, mogącym spowodować niebezpieczeństwo  lub  katastrofę.

AMC Polska zajmuje się  zarządzaniem przestrzenią powietrzną. Na rzecz  wszystkich  służb ruchu lotniczego i użytkowników przestrzeni powietrznej pracuje Służba Informacji Lotniczej (AIS), która tworzy, publikuje i rozpowszechnia różnego rodzaju dokumenty niezbędne dla bezpieczeństwa żeglugi powietrznej.

Bezawaryjne działanie wszelkich systemów i urządzeń zapewniają służby techniczne.

Ośrodek Szkolenia Lotniczego prowadzi kursy dla kandydatów na kontrolerów ruchu lotniczego, a także kursy doskonalące i odświeżające dla pracowników służb ruchu lotniczego.