Polska Agencja Żeglugi Powietrznej stale monitoruje zachodzące zmiany oraz wynikające z nich potrzeby operacyjne w obszarach kontroli ruchu lotniczego oraz zarządzania przestrzenią powietrzną. Jedną z nich jest dynamiczny rozwój infrastruktury aglomeracji miejskich, również często w pobliżu lotnisk i lądowisk, którego efektem jest powstawanie nowych oraz zmiana parametrów istniejących przeszkód lotniczych, m.in na ścieżkach schodzenia do dróg startowych, ale też w obszarach przelotów załogowych i bezzałogowych statków powietrznych (BSP).
Podstawowym zadaniem PAŻP jest zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu lotniczym, a także efektywne zarządzanie polską przestrzenią powietrzną. Wychodząc naprzeciw powyższemu, Agencja przystąpiła do współpracy z podmiotami zewnętrznymi w celu opracowania innowacyjnego systemu odpowiedzialnego za detekcję i analizę obiektów zagrażających bezpieczeństwu operacji lotniczych oraz pozwalającego na automatyczne powiadamianie zainteresowanych stron o wynikach jego działań. Utworzone konsorcjum, w skład którego – poza PAŻP – wchodzą spółki Creotech Instruments S.A. oraz AP-Tech Sp. z o.o., otrzymało dofinansowanie w wysokości blisko 13 milionów PLN od Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na realizację projektu SAMPLE (System Automatycznego Monitorowania Przeszkód Lotniczych i Ewidencji). Termin zakończenia projektu to 30 września 2023 r.
System SAMPLE służy do automatycznego pomiaru, przetwarzania, a następnie wizualizacji oraz eksportu danych o przeszkodach lotniczych na wybranym przez klienta terenie. Cały proces przetwarzania danych odbywa się w wirtualnej chmurze z wykorzystaniem wysokorozdzielczych zdjęć satelitarnych oraz informacji o charakterze suplementarnym, jak np. dane pochodzące z pomiarów realizowanych przez BSP, zebrane przez radary, czy pochodzące z systemu ARESS. Ich obróbka odbywa się z wykorzystaniem technologii sztucznej inteligencji oraz innowacyjnych algorytmów, dzięki którym użytkownik otrzymuje trójwymiarową wizualizację danego terenu oraz występujących na nim przeszkód, wraz z niezbędnymi informacjami o każdym z obiektów. Ponadto, koncepcja systemu SAMPLE zakłada, iż docelowo będzie on zintegrowany z systemem odpowiedzialnym za wydawanie depesz NOTAM. W przypadku wykrycia nowej przeszkody lub zmiany parametrów już istniejącej, system SAMPLE automatycznie wygeneruje i wyśle NOTAM PROPOSAL.
[Powierzchnie ograniczające przeszkody 3D EPWA]
[Chmura punktów – kominy „KWK WIECZOREK”]
[Chmura punktów – drzewa oraz powierzchnia podejścia ]
System SAMPLE to innowacyjne narzędzie, które osiąga dokładniejszy rezultat od metod tradycyjnych, opartych w szczególności na pomiarach geodezyjnych, przy jednoczesnym zniwelowaniu dotychczasowej inwazyjności procesów tworzenia tego rodzaju raportów. System SAMPLE generuje operat przeszkód lotniczych w formatach plików używanych w tego typu raportach, takich jak pdf, csv, AIXM 5.1 czy html, który będzie mógł zostać dopuszczony do użytku operacyjnego od razu po zatwierdzeniu przez geodetę. Jedną z najistotniejszych cech systemu SAMPLE jest tzw. funkcja predykcji pozwalająca na oszacowanie przyrostu drzew w zadanym przez użytkownika obszarze w określonym czasie, co pozwoli na dokładniejsze zaplanowanie ich ewentualnego przycinania lub usunięcia.
Natychmiastowy dostęp do pełnych, bieżących i rzeczywistych danych, prostota ich obsługi oraz zarządzania nimi, a także dostępność całego systemu w każdym czasie to niewątpliwe zalety SAMPLE. Jest to nowatorskie, szybkie, automatyczne i efektywne kosztowo rozwiązanie technologiczne, którego modułowa struktura umożliwia indywidualizację pod kątem wymogów klienta.
W branży lotniczej jego zastosowanie przekłada się przede wszystkim na optymalizację tras statków powietrznych, dzięki którym redukowane są czasy lotów, a co za tym idzie – również koszty paliwa.
– SAMPLE to przede wszystkim innowacyjne podejście do wykrywania i zarządzania informacją o przeszkodach lotniczych. Sama idea takiego systemu, wykorzystanie możliwości sztucznej inteligencji jak również metod i sposobów detekcji przeszkód lotniczych jest czymś nowym i nie spotykanym w dotychczasowych narzędziach informatycznych. Fakty te były głównym atutem dzięki, któremu na tegorocznych targach World ATM Congress w Madrycie system SAMPLE spotkał się z dużym zainteresowaniem wśród poważnych kontrahentów w branży lotniczej – Wojciech Węgrzyn, Specjalista ds. projektów, 15-letnie doświadczenie pracy w PAŻP.
