iTEC
Polska Agencja Żeglugi Powietrznej ma imponujący dorobek we wdrażaniu systemów zarządzania ruchem lotniczym (ang. Air Traffic Management – ATM). Podróż PAŻP z technologią ATM rozpoczęła się od wdrożenia pierwszego zautomatyzowanego systemu AMS-2000 w latach 90-tych XX wieku, przez systemy Indra Sistemas w latach 2010-ych, aż do pozycji lidera we wdrażaniu najnowszej wersji systemu ATM iTEC V3, ukierunkowanego na wirtualny model zarządzania ruchem lotniczym w Polsce, Europie i na świecie.
Od marca 2017 r. PAŻP jest jednym z członków Kooperacji iTEC (ang. interoperability Through European Collaboration), w której agencje żeglugi powietrznej (ang. Air Navigation Services Provider - ANSP) z siedmiu europejskich krajów współpracują z partnerem technologicznym Indra Sistemas, aby osiągnąć płynniejsze i bardziej wydajne zarządzanie ruchem lotniczym poprzez harmonizację oraz rozwój zaawansowanego, najnowocześniejszego systemu ATM iTEC, wspierającego wdrażanie jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej (ang. Single European Sky - SES).
Członkowie Kooperacji iTEC odpowiadają łącznie za najwyższe poziomy ruchu lotniczego i największe obszary odpowiedzialności w Europie, tzn. ponad 7 milionów lotów rocznie i 18 centrów kontroli.
W ramach Kooperacji iTEC agencje żeglugi powietrznej z Polski (PAŻP), Niemiec (DFS), Litwy (ORO NAVIGACIJA), Holandii (LVNL), Norwegii (AVINOR), Hiszpanii (ENAIRE) i Wielkiej Brytanii (NATS) współpracują by rozwinąć zaawansowany ATM, uwzględniający system przetwarzania danych lotniczych o trajektorii 4D (ang. Flight Data Processing - FDP), stanowisko pracy kontrolera (ang. Controller Working Position - CWP) oraz system Middleware iMAS. Najnowszy system ATM iTEC V3 przyniesie zatem oszczędności operacyjne, zwiększoną przepustowość, a także optymalne trasy, a tym samym mniejsze zużycie paliwa i redukcję emisji CO2.
Wizją Kooperacji iTEC jest zapewnienie lepszej wydajności operacyjnej i zwiększonej efektywności kosztowej poprzez wprowadzenie wspólnej koncepcji operacyjnej, wspólnej architektury przestrzeni powietrznej, wspólnej infrastruktury systemowej i wspólnego systemu ATM.
Ponadto korzyści płynące z przystąpienia do Kooperacji iTEC przez nowych partnerów z innych krajów w Europie i na świecie to redukcja kosztów i czasu rozwoju, projektowanie zorientowane na użytkownika oparte na najlepszych praktykach partnerów oraz potencjalne ryzyko dzielone między partnerami.
Najnowocześniejsze innowacje systemu ATM iTEC V3 i korzyści płynące z Kooperacji iTEC nie przesłaniają jednak własnych wdrożeń PAŻP, w szczególności operacyjnego i funkcjonalnego zdefiniowania obecnego systemu ATM PAŻP - PEGASUS P_21 produkcji Indra Sistemas. Ponieważ jego unikalny UX i HMI są obecnie w trakcie przenoszenia do nowego systemu iTEC V3, PEGASUS P_21 może być postrzegany jako podstawa do świata systemów ATM nowej generacji, wraz z szerokim doświadczeniem wśród europejskich ANSP i szerokim wsparciem dla obiektów szkoleniowych.
W sierpniu 2020 roku PAŻP jako pierwszy członek Kooperacji iTEC podpisała umowę z Indra Sistemas na wspólne opracowanie i wdrożenie najbardziej zaawansowanego systemu ATM. Wiedza i doświadczenie PAŻP, wraz z dynamicznym rozwojem sektora lotniczego w Polsce, a także nadchodzącymi zmianami w prawodawstwie unijnym sprawiają, że PAŻP staje się liderem we wdrażaniu systemu ATM w Europie i na świecie.
Grzegorz Jankiewicz, Główny Specjalista ds. Architektury i Rozwoju Systemów ATM, 8 lat doświadczenia w lotnictwie
