Odpowiednie zarządzanie ruchem lotniczym pozwala na zmniejszenie oddziaływania operacji powietrznych na środowisko. Dbając o bezpieczeństwo statków powietrznych, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej już od wielu lat kładzie jednocześnie nacisk na kwestie środowiskowe. W swojej sferze odpowiedzialności PAŻP dokłada wszelkich starań, aby podejmowane działania operacyjne przyczyniały się do wymiernych rezultatów w postaci zmniejszenia zużycia paliwa przez statki powietrzne i, co za tym idzie, zredukowania emisji dwutlenku węgla.
Nadrzędnym celem Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej jest zapewnienie bezpiecznego, płynnego i efektywnego ruchu lotniczego. Tam, gdzie jest to możliwe, Agencja wdraża zarazem metody ograniczające negatywny wpływ operacji lotniczych na środowisko. Działania w obszarze ochrony środowiska są wielowątkowe i przynoszą wymierne efekty. Wykorzystywane przez PAŻP rozwiązania wpływają na zmniejszenie emisji CO2 do powietrza. Każdego dnia PAŻP zapewnia zrównoważony rozwój usług nawigacyjnych przy jednoczesnym minimalizowaniu negatywnego wpływu operacji lotniczych na otaczające nas środowisko.
Od października 2009 roku jedną ze standardowych technik lotu wykonywanych przez załogi statków powietrznych dolatujących do Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie jest „zielone podejście”, czyli CDA (Continuous Descent Approach), zapewniane przez kontrolerów ruchu lotniczego.
CDA to przyjazna dla środowiska technika prowadzenia operacji lotniczej polegająca na umożliwieniu kapitanowi statku powietrznego wykonanie płynnego zniżania do lądowania, najlepiej już z wysokości przelotowej. W myśl CDA kontroler ruchu lotniczego w miarę możliwości operacyjnych daje załodze swobodę w rozliczeniu zniżania i profilu podejścia do lądowania tak, by statek powietrzny mógł zniżać z minimalnym ciągiem silników i unikał lotu na stałej wysokości. Stosowanie CDA minimalizuje tym samym zużycie paliwa i ogranicza hałas lotniczy, a zarazem pozwala zmniejszyć emisję zanieczyszczeń do powietrza. Według wskaźnika przyjętego w European Aviation Environmental Report 2019 organizacji Eurocontrol CDA pozwala zaoszczędzić do 46 kg paliwa lotniczego podczas jednej operacji, co oznacza tym samym, że do środowiska trafi do 145 kg dwutlenku węgla mniej. Wahania tych wartości zależne są od typu samolotu i wysokości, na jakiej rozpoczęto tego typu zniżanie.
Wskaźnik udziału operacji CDA waha się na lotniskach w Polsce od 35,33% w Poznaniu do 51,68% w Gdańsku. W 2019 ogółem wyniósł on 43,5%.
„Zielone podejście” jest techniką stosowaną dziś coraz częściej na polskich lotniskach kontrolowanych. Na samym tylko Lotnisku Chopina w 2019 roku na 96 509 lądowań aż 42,38% (Dane PRU – Performance Review Unit) stanowiły podejścia CDA. Operacje te pozwoliły przewoźnikom na zaoszczędzenie do 1 883 ton paliwa – tym samym aż do 5 931 ton mniej dwutlenku węgla trafiło do powietrza.
CDA jest równocześnie umożliwione także podczas lądowania w innych polskich miastach. Dokumentacja lotnicza dla poszczególnych lotnisk w sposób mniej lub bardziej rozbudowany opisuje procedury płynnego podejścia do lądowania obowiązujące na danym lotnisku. Wskaźnik udziału operacji CDA, czyli stosunek „zielonych podejść” do ogółu lądowań, waha się na największych pod względem ilości operacji lotniczych lotniskach w Polsce od 35,33% w Poznaniu do aż 51,68% w Gdańsku, co w porównaniu zwłaszcza z europejskimi hubami transportowymi można uznać za dobry wynik. W 2019 roku stosowanie procedury CDA na sześciu polskich lotniskach o największym ruchu, czyli w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Katowicach, we Wrocławiu i Poznaniu, pozwoliło zmniejszyć potencjalną emisję dwutlenku węgla do powietrza łącznie o aż do 12 267 ton. To mniej więcej tyle samo, ile ważyłaby setka pustych egzemplarzy samolotu Boeing 787-8 Dreamliner.
W 2019 roku stosowanie procedury CDA na dziewięciu głównych lotniskach w Polsce pozwoliło zmniejszyć potencjalną emisję CO 2 2 do powietrza łącznie o 12 856 ton. Dzięki temu przewoźnicy zaoszczędzili 3894 tony paliwa.
Również inne działania operacyjne Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej pozwalają wykazywać oszczędności i chronić środowisko. Łańcuch zależności można sprowadzić do zasady: im dłużej załoga statku powietrznego będzie musiała utrzymywać włączone silniki, tym dłużej samolot będzie emitował zanieczyszczenia do powietrza. Im więc krótsza trasa przelotu, tym większa oszczędność paliwa dla przewoźnika, a zarazem mniejsza emisja dwutlenku węgla i czystsze środowisko. Warto tu wspomnieć o wdrożeniu operacyjnym systemu A-CDM (Airport Collaborative Decision Making) na Lotnisku Chopina w Warszawie, które było możliwe dzięki bliskiej współpracy portu lotniczego i PAŻP. A-CDM pomaga kontrolerom ruchu lotniczego efektywnie zarządzać ruchem statków powietrznych jeszcze na płycie lotniska i wyznaczać optymalny moment uruchomienia silników tak, by jednostki napędowe pracowały na ziemi jak najkrócej. Działanie to jest równoznaczne ze zmniejszeniem zużycia paliwa, redukcją emisji zanieczyszczeń i ograniczeniem poziomu hałasu.
Polska Agencja Żeglugi Powietrznej umożliwia także użytkownikom przestrzeni powietrznej składanie planów lotu na wykonanie operacji w FIR EPWW z pominięciem punktów pośrednich. Oznacza to dla przewoźnika możliwość zaplanowania trasy przelotu w sposób przewidujący lot po najkrótszej możliwej trasie. Tu ponownie działania Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej przynoszą wymierne korzyści. W roku 2018 praca służb PAŻP pozwoliła na zaplanowanie tras przelotów krótszych łącznie o 502 922 mile morskie, co przełożyło się na redukcję zużycia paliwa o 3 520 ton i redukcję emisji CO2 o 11 088 tony.
Zauważyć również należy, że od 8 lutego 2019 roku w polskiej przestrzeni powietrznej funkcjonuje operacyjnie koncepcja Free Route Airspace (FRA), znana jako POLFRA. Daje ona przewoźnikom większą swobodę w przygotowywaniu planów lotu. POLFRA umożliwia planowanie trasy przelotu przez naszą przestrzeń powietrzną bezpośrednio pomiędzy zdefiniowanymi punktami nawigacyjnymi (wlotowym i wylotowym), znajdującymi się na granicy FIR-u, bez konieczności wykorzystania istniejącej sieci dróg lotniczych. Dzięki temu rozwiązaniu loty mogą być planowane trasami bardziej zbliżonymi do rzeczywistych trajektorii, redukując czas przelotu oraz zmniejszając zużycie paliwa.
Kontrolerzy Ruchu Lotniczego PAŻP pracują tak, by minimalizować negatywny wpływ operacji lotniczych na środowisko. Co zrozumiałe, priorytetem przy tym jest zapewnienie bezpieczeństwa pasażerom i załogom statków powietrznych, znajdujących się nad naszymi głowami. Kiedy jednak pojawia się taka możliwość i bieżąca sytuacja operacyjna na to pozwala, Kontrolerzy Ruchu Lotniczego umożliwiają załogom statków powietrznych – również tych dolatujących do lotnisk – skrócenie zaplanowanej trasy i zarazem dystansu koniecznego do pokonania. Są to dopuszczalne i praktykowane odstępstwa od starannie wypracowanych i koniecznych przepisów porządkujących potoki ruchu lotniczego, mające na względzie troskę o środowisko i dobro pasażerów. Pamiętać należy jednak, że ewentualność skrócenia przewidzianej dokumentacją procedury podejścia zależy w pełni od bieżącej i dynamicznie się zmieniającej sytuacji operacyjnej, ruchowej czy pogodowej.
Dzięki zmniejszeniu liczby pokonanych kilometrów przewoźnicy oszczędzają paliwo, pasażerowie czas, do środowiska trafia mniej zanieczyszczeń, a mieszkańcy okolicy lotniska przez krótszy czas są narażeni na większe natężenie dźwięku. Redukcje i oszczędności te są możliwe tylko dzięki umiejętnej i oddanej pracy Kontrolerów Ruchu Lotniczego Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.
Wszystkie działania Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej w sferze zarządzania ruchem lotniczym podyktowane są koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa żeglugi powietrznej, ale też troską o środowisko naturalne i dobro pasażerów oraz osób mieszkających w pobliżu lotnisk. PAŻP dokłada starań, by sprostać potrzebom wszystkich interesariuszy, a odczuwalny wpływ operacji lotniczych na środowisko był jak najmniejszy.
W PAŻP prowadzona jest segregacja odpadów komunalnych z wydzieleniem frakcji odpadowych, a odpady zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w całości przekazywane są do recyklingu. Dzięki efektywnym działaniom i świadomemu podejściu pracowników, w 2019 roku w PAŻP wysegregowano 36,4 ton papieru, 1,4 ton szkła, 5,2 ton tworzyw sztucznych z odpadów komunalnych.
Agencja cały czas inwestuje w pro-ekologiczne rozwiązania, pozwalające zminimalizować wpływ swoich działań na środowisko. W 2019 roku sukcesywnie wymieniane były wyeksploatowane źródła światła na oprawy i źródła LED o 5-krotnie wyższej żywotności i niższym zużyciu energii elektrycznej od świetlówek. Dzięki wykonanym modernizacjom zużycie energii spadło o 6.720 kWh.
We firmly believe that the internet should be available and accessible to anyone, and are committed to providing a website that is accessible to the widest possible audience, regardless of circumstance and ability.
To fulfill this, we aim to adhere as strictly as possible to the World Wide Web Consortium’s (W3C) Web Content Accessibility Guidelines 2.1 (WCAG 2.1) at the AA level. These guidelines explain how to make web content accessible to people with a wide array of disabilities. Complying with those guidelines helps us ensure that the website is accessible to all people: blind people, people with motor impairments, visual impairment, cognitive disabilities, and more.
This website utilizes various technologies that are meant to make it as accessible as possible at all times. We utilize an accessibility interface that allows persons with specific disabilities to adjust the website’s UI (user interface) and design it to their personal needs.
Additionally, the website utilizes an AI-based application that runs in the background and optimizes its accessibility level constantly. This application remediates the website’s HTML, adapts Its functionality and behavior for screen-readers used by the blind users, and for keyboard functions used by individuals with motor impairments.
If you’ve found a malfunction or have ideas for improvement, we’ll be happy to hear from you. You can reach out to the website’s operators by using the following email
Our website implements the ARIA attributes (Accessible Rich Internet Applications) technique, alongside various different behavioral changes, to ensure blind users visiting with screen-readers are able to read, comprehend, and enjoy the website’s functions. As soon as a user with a screen-reader enters your site, they immediately receive a prompt to enter the Screen-Reader Profile so they can browse and operate your site effectively. Here’s how our website covers some of the most important screen-reader requirements, alongside console screenshots of code examples:
Screen-reader optimization: we run a background process that learns the website’s components from top to bottom, to ensure ongoing compliance even when updating the website. In this process, we provide screen-readers with meaningful data using the ARIA set of attributes. For example, we provide accurate form labels; descriptions for actionable icons (social media icons, search icons, cart icons, etc.); validation guidance for form inputs; element roles such as buttons, menus, modal dialogues (popups), and others. Additionally, the background process scans all of the website’s images and provides an accurate and meaningful image-object-recognition-based description as an ALT (alternate text) tag for images that are not described. It will also extract texts that are embedded within the image, using an OCR (optical character recognition) technology. To turn on screen-reader adjustments at any time, users need only to press the Alt+1 keyboard combination. Screen-reader users also get automatic announcements to turn the Screen-reader mode on as soon as they enter the website.
These adjustments are compatible with all popular screen readers, including JAWS and NVDA.
Keyboard navigation optimization: The background process also adjusts the website’s HTML, and adds various behaviors using JavaScript code to make the website operable by the keyboard. This includes the ability to navigate the website using the Tab and Shift+Tab keys, operate dropdowns with the arrow keys, close them with Esc, trigger buttons and links using the Enter key, navigate between radio and checkbox elements using the arrow keys, and fill them in with the Spacebar or Enter key.Additionally, keyboard users will find quick-navigation and content-skip menus, available at any time by clicking Alt+1, or as the first elements of the site while navigating with the keyboard. The background process also handles triggered popups by moving the keyboard focus towards them as soon as they appear, and not allow the focus drift outside of it.
Users can also use shortcuts such as “M” (menus), “H” (headings), “F” (forms), “B” (buttons), and “G” (graphics) to jump to specific elements.
We aim to support the widest array of browsers and assistive technologies as possible, so our users can choose the best fitting tools for them, with as few limitations as possible. Therefore, we have worked very hard to be able to support all major systems that comprise over 95% of the user market share including Google Chrome, Mozilla Firefox, Apple Safari, Opera and Microsoft Edge, JAWS and NVDA (screen readers), both for Windows and for MAC users.
Despite our very best efforts to allow anybody to adjust the website to their needs, there may still be pages or sections that are not fully accessible, are in the process of becoming accessible, or are lacking an adequate technological solution to make them accessible. Still, we are continually improving our accessibility, adding, updating and improving its options and features, and developing and adopting new technologies. All this is meant to reach the optimal level of accessibility, following technological advancements. For any assistance, please reach out to