Polska jest obecnie liderem przygotowań środowiska U-Space wśród państw członkowskich inicjatywy Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (SES), a system PansaUTM, który zwyciężył w dwóch kategoriach konkursu ATM Awards 2020, jest podstawą rozwoju w Polsce koncepcji U-Space zakładającej bezpieczną i efektywną integrację lotów załogowych (SP) i bezzałogowych statków powietrznych (BSP). To pierwszy i dotąd jedyny w Europie wdrożony 2 marca 2020 r. operacyjnie system bazujący na cyfrowej koordynacji lotów BSP oraz cyfrowym zarządzaniu wnioskami i zezwoleniami na takie loty.
Międzynarodowa konferencja ICAO Drone Enable 2021 dotycząca bezzałogowych statków powietrznych (dronów) organizowana przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO), to dobre miejsce do podzielenia się doświadczeniami w zakresie U-space, ale także zapoznania się z najnowszymi osiągnięciami w zakresie integracji lotnictwa bezzałogowego z załogowym, poznania doświadczeń instytucji zajmujących się bezzałogowymi statkami powietrznymi w celu późniejszego wzięcia ich pod uwagę przez Sekretariat ICAO i inne ciała ICAO, takie jak ICAO RPAS Panel, Biuro Żeglugi Powietrznej (ANB) czy Rada ICAO, w procesie przygotowywania standardów i rekomendowanych praktyk dotyczących dronów, oraz dokumentów wspierających państwa członkowskie w pracach związanych z integracją dronów.
Ze względu na trwającą pandemię COVID-19, konferencja została zorganizowana w całości w sposób wirtualny, a w jednym z paneli dotyczącym integracji UTM w środowisku lotniskowym wzięli udział przedstawiciele PAŻP Mateusz Kotliński – Kierownik Programu U-space oraz Maciej Włodarczyk – Kierownik Działu Zarządzania Operacjami BSP, którzy przedstawili prezentację pokazującą praktyczne użycie operacyjnego systemu PansaUTM w środowisku lotniskowym, wspierającego operacje w najbliższej odległości od lotnisk w strefach kontrolowanych (CTR) za pomocą dwukierunkowej niewerbalnej komunikacji realizowanej pomiędzy pilotami BSP a kontrolą ruchu lotniczego (ATC).
– Interfejs pomiędzy pilotami dronów a ATC jest jedną z kluczowych usług U-space oraz jednym z obszarów, które należy zaadresować aby w pełni uruchomić możliwość wykonywania operacji dronów w otoczeniu lotnisk. Nasze wieloletnie doświadczenie w koordynacji lotów BSP metodami tradycyjnymi tzw. manualną koordynacją wymagającą papierowych zgód oraz telefonu na Wieże kontroli lotniska wskazały, że komunikacja werbalna nie jest zasadna w przypadku dużej liczby operacji. Dlatego w systemie PansaUTM wprowadziliśmy założenie, że komunikacja między pilotami dronów a kontrolą ruchu lotniczego odbywa się za pomocą dwukierunkowej niewerbalnej komunikacji. Uważamy, że jest to dobry przykład również dla państw członkowskich ICAO, jako możliwe praktyczne podejście do integracji BSP w przestrzeni kontrolowanej. Wdrożony w 2020 r. operacyjny system PansaUTM to pierwszy w Europie system, który został certyfikowany przez Urząd Lotnictwa Cywilnego do użycia takiego rozwiązania – powiedział Mateusz Kotliński.
Słuszność digitalizacji procesu koordynacji i odejście od standardowej werbalnej komunikacji potwierdzają statystyki, które przedstawił Maciej Włodarczyk.
– Obserwujemy ogromny przyrost operacji bezzałogowych statków powietrznych, włączając w to operacje wymagające wcześniejszej przedtaktycznej koordynacji z PAŻP, czyli tych odbywających się najbliższej odległości od lotnisk komunikacyjnych w Polsce. W 2019 roku mieliśmy takich operacji ponad 1,5 tys., w 2020 roku już blisko 15 tys., natomiast liczba wszystkich operacji BSP zgłoszonych w PansaUTM w 2020 r. zbliżyła się do 300 tys. Dzięki cyfrowemu procesowi koordynacji, jesteśmy w stanie sprostać rosnącej licznie lotów BSP w Polsce – podsumował Włodarczyk.
W panelu wzięli udział również przedstawiciele firm związanych z systemami ATM – Thales i Indra, przedstawiciele dostawców technicznych rozwiązań dla dronów i zastosowań UTM – Altitude Angels i Atech, a także przedstawiciele Eurocontrol oraz włoskiej instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej – ENAV. Panel moderował Thomas Romig – Wiceprezydent ds. Bezpieczeństwa i Operacji w Międzynarodowej Radzie Portów Lotniczych (ACI). Rozmowa zakończyła się pytaniami od słuchaczy konferencji, które dotyczyły skalowalności operacji BSP w środowisku lotniskowym, sposobami redukcji obciążenia pracą kontrolerów ruchu lotniczego, na które odpowiedział przedstawiciel PAŻP, prezentując mechanizmy redukcji obciążenia pracą zaimplementowane w PansaUTM. Ponadto rozmawiano o kwestiach związanych z bezpieczeństwem i podejściem do integracji lotnictwa bezzałogowego w środowisku tradycyjnej klasyfikacji przestrzeni powietrznej.
Program Konferencji i informacje o pozostałych panelach i prezentujących znajdują się na stronie ICAO (link).
