Serwisy PANSA:
Menu
Kategoria “szczególna” jest przeznaczona dla operacji o średnim ryzyku, której parametry lotu wychodzą poza kategorię “otwartą”. Loty w tej kategorii są oparte o ocenę ryzyka zarówno ze strony operatora jak i Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Wykonanie operacji wymaga weryfikacji oraz w niektórych przypadkach zgody Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
Operacje tego typu mogą być wykonywane w oparciu o opublikowany przez ULC Krajowe Scenariusze Standardowe (NSTS) lub w oparciu o indywidulane zezwolenie Prezesa ULC (np. loty powyżej 120 m nad terenem) lub certyfikat LUC.
Wykonując operacje w kategorii “szczególnej” wymagana jest rejestracja wszystkich operatorów BSP bez względu na masę eksploatowanego drona. Operator BSP musi złożyć w ULC Oświadczenie o zgodności operacji zgodnej z krajowym scenariuszem standardowym (z tego obowiązku zwolnieni są operatorzy, którzy posiadają certyfikat LUC) i otrzymać od Prezesa ULC potwierdzenie odbioru i kompletności oświadczenia o zgodności operacji z krajowym scenariuszem standardowym.
Pilot wykonujący operacje dla operatora w kategorii “szczególna” (w przypadku osoby prywatnej czy jednoosobowej dzielności gospodarczej będzie to ta sama osoba) musi posiadać odpowiednie kompetencje (certyfikat wiedzy teoretycznej i potwierdzenie ukończenia szkolenia praktycznego).
Pilot BSP jest zobowiązany do zgłaszania każdego lotu w darmowej, mobilnej aplikacji DroneRadar wykonując Check-In.
Operatora bezzałogowego statku powietrznego (BSP) można by porównać do linii lotniczych, które mają wiele samolotów, ale same nimi nie latają. Robią to dla nich piloci, którzy podczas kursów i szkoleń nabywają wymaganych do latania danym samolotem uprawnień. W środowisku bezzałogowego lotnictwa jest bardzo podobnie. Europejskie przepisy dotyczące dronów wprowadziły obowiązek rejestracji operatorów, czyli osób fizycznych lub prawnych (np. firm, instytucji publicznych), które „zamierzają eksploatować co najmniej jeden system bezzałogowego statku powietrznego”.
Po dokonaniu bezpłatnej rejestracji na stronie https://drony.ulc.gov.pl/ otrzymuje się Potwierdzenie rejestracji operatora z nadanym unikalnym numerem identyfikacyjnym. Ten numer należy umieścić na każdym dronie, dla którego wymagana jest rejestracja.
WAŻNE! Operator wcale nie musi latać dronem. Może być np. jedynie jego właścicielem. Oprócz obowiązku rejestracji ciążą również na nim obowiązki operatora systemu bezzałogowego statku powietrznego opisane w sekcji UAS.SPEC.050 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/947. M.in. operator jest zobowiązany ustanowić procedury i ograniczenia dostosowane do rodzaju planowanej operacji oraz związanego z nią ryzyka (NSTS-01). Jest to tzw. ERP, czyli Emergency Response Plan. W pozostałych NSTS-ach oprócz ERP-a operator zobowiązany jest sporządzić instrukcję operacyjną (INOP) zgodnie z dodatkiem 5 do rozporządzenia (UE) 2019/947
Oświadczenie o operacji zgodnej ze scenariuszem standardowym należy złożyć w przypadku, kiedy parametry wykonywanych operacji wychodzą poza kategorię “otwartą”.
W myśl przepisów europejskich scenariusze standardowe opublikowane przez EASA zaczną obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2024 r. Dlatego Urząd Lotnictwa Cywilnego opublikował Krajowe Scenariusze Standardowe.
Składając do Urzędu oświadczenie zgodne z NSTS-x (opis procedury na stronie ULC) operator otrzyma w profilu Operatora znajdującym się na stronie ULC potwierdzenie odbioru i kompletności oświadczenia o zgodności operacji z krajowym scenariuszem standardowym, dzięki któremu bezzwłocznie może rozpocząć wykonywanie lotów zgodnie z danym krajowym scenariuszem standardowym.
Oświadczenia o operacji zgodnej ze scenariuszem standardowym od NSTS-1 do NSTS-08 operatorzy mogą składać w ULC do 31 grudnia 2023 r..
Na każdym dronie, który nie jest zabawką, a ma kamerę powinien znaleźć się numer operatora, dla którego lata pilot.
Krajowe scenariusze standardowe NSTS są ważne 2 lata – jednak nie dłużej niż do 1 stycznia 2026 r.
WYTYCZNE NR 15 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 29 grudnia 2020 r. w sprawie Krajowego Scenariusza Standardowego NSTS-01 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) lub z widokiem z pierwszej osoby (FPV), wykonywanych z użyciem bezzałogowego statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 4 kg.
WYTYCZNE NR 16 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 29 grudnia 2020 r. w sprawie Krajowego Scenariusza Standardowego NSTS-02 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) z użyciem bezzałogowego statku powietrznego kategorii wielowirnikowiec (MR), o masie startowej mniejszej niż 25 kg.
WYTYCZNE NR 17 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 29 grudnia 2020 r. w sprawie Krajowego Scenariusza Standardowego NSTS-03 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii stałopłat (A) o masie startowej mniejszej niż 25 kg.
WYTYCZNE NR 18 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 29 grudnia 2020 r. w sprawie Krajowego Scenariusza Standardowego NSTS-04 dla operacji w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii helikopter (H), o masie startowej mniejszej niż 25 kg.
WYTYCZNE NR 19 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 29 grudnia 2020 r. w sprawie Krajowego Scenariusza Standardowego NSTS-05 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych o masie startowej mniejszej niż 4 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego.
WYTYCZNE NR 20 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 29 grudnia 2020 r. w sprawie Krajowego Scenariusza Standardowego NSTS-06 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii wielowirnikowiec (MR) o masie startowej mniejszej niż 25 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego.
WYTYCZNE NR 21 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 29 grudnia 2020 r. w sprawie Krajowego Scenariusza Standardowego NSTS-07 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii stałopłat (A) o masie startowej mniejszej niż 25 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego.
WYTYCZNE NR 22 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 29 grudnia 2020 r. w sprawie Krajowego Scenariusza Standardowego NSTS-08 dla operacji poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) z użyciem bezzałogowych statków powietrznych kategorii helikopter (H) o masie startowej mniejszej niż 25 kg, w odległości nie większej niż 2 km od pilota bezzałogowego statku powietrznego.1
Innym sposobem na wykonywanie lotów w kategorii “szczególnej” jest uzyskanie od Prezesa ULC zezwolenia na operację, które jest stosowane w przypadku, gdy operacja wykracza poza założenia scenariuszy standardowych i nie należy do kategorii “otwartej”. Aby uzyskać zezwolenie operator musi złożyć wniosek do ULC, poprzedzając go przeprowadzeniem oceny ryzyka.
Ocenę ryzyka można przeprowadzić na dwa sposoby:
Dotychczas opublikowane PDRA znajdują się w GM (Guidance Material) do artykułu 11 rozporządzenia 2019/947/UE.
W zezwoleniu wydanym przez Urząd Lotnictwa Cywilnego zostaną określone warunki wykonania operacji. Wniosek o zezwolenie na operacje w kategorii “szczególnej” może złożyć zarejestrowany operator. Wzór wniosku o zezwolenie na operacje wraz z instrukcją wypełniania znajduje się na stronie ULC.
Wydanie certyfikatu operatora lekkich systemów bezzałogowych statków powietrznych LUC następuje na wniosek osoby prawnej (przedsiębiorcy). Wniosek o certyfikat LUC należy złożyć w celu oceny przez Urząd Lotnictwa Cywilnego prowadzonej organizacji i, wykazania, że operator jest w stanie samodzielnie ocenić ryzyko operacji. Wytyczne jakie muszą zostać spełnione przez operatora określono w części C rozporządzenia 2019/947/UE. Jeżeli wymagania zostaną spełnione, ULC wyda certyfikat LUC oraz przyzna uprawnienia odpowiadające poziomowi doświadczenia operatora.
Uprawnienia mogą obejmować operacje bez uprzedniego zgłaszania oraz w odpowiednich przypadkach zgody ULC:
Operator może realizować operacje bez uzyskania zgody ULC, natomiast jest zobowiązany do przechowywania dokumentacji samodzielnie zatwierdzonych operacji m.in. w celu weryfikacji podczas kontroli przez ULC.
Procedura uzyskania certyfikatu LUC przedstawiona jest na stronie ULC.
Do wykonywania lotów w kategorii “szczególnej” uprawniają pilotów następujące dokumenty:
Potwierdzenie kwalifikacji pilota uprawniające do wykonywania operacji zgodnie z NSTS/STS dostępne na profilu pilota na stronie: https://drony.ulc.gov.pl/.
Certyfikat wiedzy teoretycznej i potwierdzenie ukończenia szkolenia praktycznego, który uprawnia do pilotowania BSP w zakresie operacji, na które osoba szkolona przez podmiot szkolący uzyskała kwalifikacje np. NSTS lub wynikające z zakresu zezwolenia na operację.
Kategoria Szczególna przeznaczona jest realizowania lotów BSP, których nie można zrealizować w kategorii Otwartej. Podstawowa różnicą w porównaniu z kat. Otwartą jest:
ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2019/947 z dnia 24 maja 2019 r. (wersja skonsolidowana z dnia 4 kwietnia 2022 r. ) w sprawie przepisów i procedur dotyczących eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych;
ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2019/945 z dnia 12 marca 2019 r. (wersja skonsolidowana z dnia 9 sierpnia 2020 r.) w sprawie bezzałogowych systemów powietrznych oraz operatorów bezzałogowych systemów powietrznych z państw trzecich;
WYTYCZNE NR 7 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 9 czerwca 2021 r. w sprawie sposobów wykonywania operacji przy użyciu systemów bezzałogowych statków powietrznych w związku z wejściem w życie przepisów rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2019/947 z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie przepisów i procedur dotyczących eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych;
WYTYCZNE NR 24 PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie wyznaczania stref geograficznych dla systemów bezzałogowych statków powietrznych.
