Serwisy PANSA:
Menu
Loty bezzałogowych statków powietrznych (BSP), popularnie nazywanych dronami, w celu zapewnienia bezpieczeństwa w polskiej przestrzeni powietrznej są widziane i kontrolowane przez służby zarządzające ruchem lotniczym Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. Służy do tego PansaUTM (kliknij poniżej) – system cyfrowej koordynacji lotów BSP i zarządzania wnioskami oraz zgodami na loty w Polsce.
PansaUTM łączy w jedną całość aplikację mobilną DroneRadar, służącą do zgłaszania lotów, z działającymi operacyjnie stanowiskami zarządzania ruchem lotniczym (ang. Air Traffic Management – ATM ), czyli kontrolerami ruchu lotniczego oraz informatorami służby informacji powietrznej. Dzięki temu kontrolerzy na swoich wskaźnikach widzą każdy zgłoszony lot drona na polskim niebie i w razie potrzeby, np. przelotu śmigłowca Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, mogą (nie muszą!) nakazać pilotom dronów natychmiastowe przerwanie operacji.
Integralną częścią systemu koordynacji lotów jest moduł obsługujący funkcję wydawania przez Agencję przedtaktycznych cyfrowych warunków i zgód na loty BSP we wszystkich strefach kontrolowanych lotnisk (CTR), w których PAŻP zapewnia kontrolę ruchu lotniczego – także w CTR EDAH – Heringsdorf, w którym kontrola ruchu lotniczego zapewniana jest przez stronę niemiecką).
Po uzyskaniu zgody na lot, czyli zaakceptowaniu przygotowanie w PansaUTM misji, taktyczna koordynacja lotów pomiędzy operatorami BSP, a naszymi kontrolerami we wszystkich strefach kontrolowanych lotnisk cywilnych odbywa się poprzez niewerbalną dwukierunkową łączność (poza CTR EDAH – Heringsdorf), czyli prościej mówiąc, komunikaty przekazywane pilotowi w aplikacji DroneRadar.
Uwaga! Strefa cywilnego lotniska w Radomiu DRA-R CTR EPRA nie jest aktywna z powodu prowadzonych prac budowlanych (AIP Polska – AIRAC SUP 78/22 (AD 2 EPRA)).
W przypadku lotów BVLOS (poza widocznością), PansaUTM służy do wydawania przez PAŻP przedtaktycznych cyfrowych warunków i zgód na loty BSP, zarówno w przestrzeni kontrolowanej jak i niekontrolowanej.
Ponadto PansaUTM, poprzez aplikację DroneRadar, umożliwia również pilotom BSP sprawdzić jakie strefy geograficzne, a co za tym idzie jakie warunki lotu obowiązują w dowolnym miejscu, w całej przestrzeni powietrznej nad Polską. DronRadar podczas wyświetlania informacji o strefach uwzględnia wagę BSP i deklarowaną wysokości lotu.
Uwaga!!! Przestrzeń powietrzna jest dynamiczna i ulega zmianom.
Na ilustracji widać strefy DRA-R CTR cywilnych lotnisk kontrolowanych, w których można utworzyć misję w systemie PansaUTM.
DroneRadar aktualizuje dane o strefach, ale nie może być traktowany jako ostateczne źródło danych o polskiej przestrzeni powietrznej. Bieżącymi, najbardziej aktualnymi informacjami o aktywnych i nieaktywnych strefach wyznaczonych w polskiej przestrzeni powietrznej dysponuje ASM – dział PAŻP zajmujący się zarządzeniem przestrzenią powietrzną (ASM od Airspace Managment).
Dzwoniąc do ASM 3 (tel +48 22 574 5733-35), który jest odpowiedzialny za poziom taktyczny i zajmuje się m.in. monitorowaniem rzeczywistego wykorzystania struktur przestrzeni powietrznej można dowiedzieć się o ich faktycznym wykorzystaniu. Prosimy o nie nadużywanie telefonu do ASM3. Stałe i elastyczne struktury powietrzne obowiązujące załogowe lotnictwo można też sprawdzić na mapie https://airspace.pansa.pl/.
Poniżej przedstawiamy jak wygląda koordynacja lotów BSP w polskiej przestrzeni powietrznej. Procedury będą się różnić w zależności o miejsca lotu i występujących tam stref geograficznych.
W przestrzeni niekontrolowanej, jaka występuje poza wyznaczonymi aktywnymi strefami (dowiedz się co to są strefy geograficznej), piloci BSP mają jedynie obowiązek zgłaszania swoich lotów do Służby Informacji Powietrznej (FIS) wykonując Check-In w aplikacji DroneRadar.
Jak to zrobić?
Warto wiedzieć: FIS jest służbą informacyjną, która działa poza przestrzenią kontrolowaną i piloci załogowego lotnictwa nie muszą pozostawać z nią w kontakcie. Stąd zresztą nazwa „przestrzeń niekontrolowana”. W przestrzeni niekontrolowanej w Polsce piloci załogowego lotnictwa nie muszą posiadać łączności ze służbą FIS (wyjątek strefa obowiązkowej łączności radiowej RMZ), zgłaszać zamiaru wykonania lotu lub posiadać urządzeń lokalizacyjnych (transponder / ADS-B).
W strefach kontrolowanych lotnisk komunikacyjnych (CTR), które w aplikacji DroneRadar oznaczane są jako strefy geograficzne DRA-R, operacje przy użyciu BSP mogą być wykonywane za zgodą i na warunkach określonych przez PAŻP. Warunki zmieniają się w zależności od odległości od lotniska, planowanej wysokości lotu, masy BSP oraz posiadanych uprawnień. W praktyce oznacza to, że im wyżej, im bliżej lotniska i mim cięższym dronem chcemy latać większe prawdopodobieństwo, że uzyskanie zgody PAŻP będzie wymagało złożenia planu lotu na stronie PansaUTM.
W szczegółach warunki wykonywania lotów BSP we wszystkich strefach geograficznych DRA-R CTR ilustruje poniższa grafika i opis:
Uwaga!
1. Strefy CTR Bydgoszcz, Lublin, Łódź, Rzeszów, Szczecin, Szymany, Zielona Góra nie są aktywne H24. Poza ich czasem aktywności który publikowany jest depeszą NOTAM dla danego lotniska obowiązują strefy RMZ.
2. Zgłoszenie planu misji jest również niezbędne w strefach ATZ/RMZ, których granice są tożsame z granicami CTR, nawet, jeśli CTR jest nieaktywny w czasie planowanych lotów. Ma to na celu zapewnienie kontrolerowi TWR pełnej świadomości operacyjnej w momencie aktywowania CTR i przejęcia przez niego odpowiedzialności za ruch lotniczy w strefie kontrolowanej lotniska.
Loty powyżej wysokości 120 m AGL w “cieniu” sztucznej przeszkody o wysokości
przekraczającej 105 metrów (np. budynków, dźwigów, kominów, masztów) w strefie geograficznej DRA-R CTR możliwe są jedynie po załączeniu do planu lotu pisemnego oświadczenia Zarządzającego obiektem (budynkiem, masztem itp.), w którym wyraża zgodę na wykonanie lotów ponad sztuczną przeszkodę w określonym terminie, wskazując pilota BSP wraz z jego numerem pilota oraz podając wysokość na jakiej znajduje się szczyt sztucznej przeszkody.
PAŻP zastrzega sobie prawo do niewydania zgody na loty jeśli uzna, że nie jest możliwe spełnienie warunków zadeklarowanych w planie lotu.
