Ułatwienia dostępu

Serwisy PANSA:

Poznaj PansaUTM

Loty bezzałogowych statków powietrznych (BSP), popularnie nazywanych dronami, w celu zapewnienia bezpieczeństwa w polskiej przestrzeni powietrznej kontrolowane przez służby zarządzające ruchem lotniczym Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. Służy do tego PansaUTM – system cyfrowej koordynacji lotów BSP i zarządzania wnioskami oraz zgodami na loty w Polsce. 

PansaUTM łączy w jedną całość aplikację mobilną DroneTower, służącą do zgłaszania lotów, z działającymi operacyjnie stanowiskami zarządzania ruchem lotniczym (ang. Air Traffic Management – ATM ), czyli kontrolerami ruchu lotniczego oraz informatorami służby informacji powietrznej. Dzięki temu kontrolerzy na swoich wskaźnikach widzą każdy zgłoszony lot drona na polskim niebie i w razie potrzeby, np. przelotu śmigłowca Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, mogą (nie muszą!) nakazać pilotom dronów natychmiastowe przerwanie operacji.

Integralną częścią systemu koordynacji lotów jest moduł obsługujący funkcję wydawania przez Agencję przedtaktycznych cyfrowych warunków i zgód na loty BSP we wszystkich strefach kontrolowanych lotnisk (CTR), w których PAŻP zapewnia kontrolę ruchu lotniczego – także w CTR EDAH – Heringsdorf, w którym kontrola ruchu lotniczego zapewniana jest przez stronę niemiecką). Po uzyskaniu zgody na lot, czyli zaakceptowaniu przygotowanie w PansaUTM misji, taktyczna koordynacja lotów pomiędzy operatorami BSP, a naszymi kontrolerami we wszystkich strefach kontrolowanych lotnisk cywilnych odbywa się poprzez niewerbalną dwukierunkową łączność (poza CTR EDAH – Heringsdorf), czyli prościej mówiąc, komunikaty przekazywane pilotowi w aplikacji DroneTower.

W przypadku lotów BVLOS (poza widocznością), PansaUTM służy do wydawania przez PAŻP przedtaktycznych cyfrowych warunków i zgód na loty BSP, zarówno w przestrzeni kontrolowanej jak i niekontrolowanej.

Ponadto PansaUTM, poprzez aplikację mobilną DroneTower, umożliwia również pilotom BSP sprawdzić jakie strefy geograficzne, a co za tym idzie jakie warunki lotu obowiązują w dowolnym miejscu, w całej przestrzeni
powietrznej nad Polską. Aplikacja podczas wyświetlania informacji o strefach uwzględnia wagę BSP i deklarowaną wysokości lotu.

Uwaga!!! Przestrzeń powietrzna jest dynamiczna i ulega zmianom.

Na ilustracji widać strefy DRA-R CTR cywilnych lotnisk kontrolowanych, w których można utworzyć misję w systemie PansaUTM.

Aplikacja mobilna DroneTower aktualizuje dane o strefach, ale nie może być traktowany jako ostateczne źródło danych o polskiej przestrzeni powietrznej. Bieżącymi, najbardziej aktualnymi informacjami o aktywnych i nieaktywnych strefach wyznaczonych w polskiej przestrzeni powietrznej dysponuje ASM – dział PAŻP zajmujący się zarządzeniem przestrzenią powietrzną (ASM – AirSpace Managment).

Dzwoniąc do ASM 3 (tel +48 22 574 5733-35), który jest odpowiedzialny za poziom taktyczny i zajmuje się m.in. monitorowaniem rzeczywistego wykorzystania struktur przestrzeni powietrznej można dowiedzieć się o ich faktycznym wykorzystaniu. Prosimy o nie nadużywanie telefonu do ASM3. Stałe i elastyczne struktury powietrzne obowiązujące załogowe lotnictwo można też sprawdzić na mapie https://airspace.pansa.pl/.

Kiedy MUSISZ mieć misję w PansaUTM?

Obowiązek złożenia planu lotu (misji) i uzyskania przedtaktycznej zgody na lot wraz z przesłaniem warunków wykonywania lotów stosuje się w przypadku:

  • każdego lotu wykonywanego w odległości mniejszej niż 1 km od granicy lotniska kontrolowanego (CTR); DODATKOWO: w przypadku lotu na terenie lotniska należy załączyć do planu lotu zgodę portu.
  • każdego lotu BVLOS (bez względu na lokalizację);
  • każdego lotu w granicach lotniska CTR EPRZ (Rzeszów Jasionka) w czasie obowiązywania strefy DRA-R 348;
  • lotów w odległości od 1 km do 6 km od granicy lotniska kontrolowanego (CTR) wykonywanych BSP o MTOM większej niż 0,9 kg powyżej wysokości 30 m AGL;
  • lotów w odległości większej niż 6 km od granicy lotniska kontrolowanego (CTR) powyżej 100 m wykonywanych w odległości
    WYJATEK: CTR EPRZ w czasie obowiązywania strefy DRA-R 348 – loty możliwe tylko do 50 m AGL;
  • lotów w strefie DRA-R EPP21 (poza CTR EPWA, za zgodą SOP) powyżej wysokości 30 m AGL wykonywanych BSP o MTOM większej niż 0,9 kg
  • lotów w strefie DRA-R EPP21 (za zgodą SOP) w odległości większej niż 6 km od granicy lotniska kontrolowanego (CTR) powyżej wysokości 30 m AGL wykonywanych BSP o MTOM większej niż 0,9 kg. Loty do 100 m AGL nie wymagają koordynacji z TWR EPWA (oczekiwania na zgodę na lot).

Koordynacja lotów w PansaUTM

Poniżej przedstawiamy jak wygląda koordynacja lotów BSP w polskiej przestrzeni powietrznej. Procedury będą się różnić w zależności o miejsca lotu i występujących tam stref geograficznych.

Przestrzeń kontrolowana odpowiadająca granicom stref kontrolowanych lotnisk komunikacyjnych

W strefach kontrolowanych lotnisk komunikacyjnych (CTR), które oznaczane są jako strefy geograficzne DRA-R, operacje przy użyciu BSP mogą być wykonywane za zgodą i na warunkach określonych przez PAŻP.  Warunki zmieniają się w zależności od odległości od lotniska, planowanej wysokości lotu, masy BSP oraz posiadanych uprawnień. W praktyce oznacza to, że im wyżej, im bliżej lotniska i mim cięższym dronem chcemy latać większe prawdopodobieństwo, że uzyskanie zgody PAŻP będzie wymagało złożenia planu lotu na stronie PansaUTM.

W szczegółach warunki wykonywania lotów BSP we wszystkich strefach geograficznych DRA-R CTR ilustruje poniższa grafika i opis:

Uwaga!
1. Strefy CTR Bydgoszcz, Lublin, Łódź, Radom, Szczecin, Szymany, Zielona Góra nie są aktywne H24. Poza ich czasem aktywności który opublikowany jest w AIP Polska lub publikowany jest depeszą NOTAM dla danego lotniska obowiązują strefy RMZ (patrz AIP Polska i depesze NOTAM).

2. Zgłoszenie planu misji jest również niezbędne w strefach ATZ/RMZ, których granice są tożsame z granicami CTR, jeśli CTR jest nieaktywny w czasie planowanych lotów. Ma to na celu zapewnienie kontrolerowi TWR pełnej świadomości operacyjnej w momencie aktywowania CTR i przejęcia przez niego odpowiedzialności za ruch lotniczy w strefie kontrolowanej lotniska.

Jak uzyskać zgodę na lot w strefie geograficznej DRA-R CTR
  1. Zaplanuj misję na stronie PansaUTM: utm.pansa.pl (dowiedz się jak korzystać z PansaUTM) i wyślij plan lotu do akceptacji PAŻP.
  2. Po akceptacji misji otrzymasz określone przez PAŻP warunki dla Twojego lotu, swój unikalny identyfikator oraz elektroniczną odpowiedź na złożony plan.
  3. Przed lotem wybierz swoją zaakceptowaną uprzednio w systemie PansaUTM misję w aplikacji mobilnej DroneTower  i zrób Check-In
  4. Obserwuj aplikację DroneTower i oczekuj informacji zwrotnej od kontrolera TWR zezwalającej na rozpoczęcie lotu zgodnie z parametrami misji. Chyba, że w przesłanych warunkach lotu widnieje informacja o tym, by latać nie czekając na zgodę Kontrolera TWR 
  5. PAMIĘTAJ – Kontroler TWR może nie wydać zgody na Twój lot. Może zmienić jego parametry przed wydaniem zgody lub nakazać jego natychmiastowe zakończenie – OBSERWUJ I POTWIEDZAJ wysłane przez TWR komunikaty za pomocą aplikacji DroneTower oraz bezwzględnie STOSUJ się do poleceń Kontrolera TWR przesyłanych poprzez aplikację.
  6. W przypadku odrzucenia prośby o lot, spróbuj ponownie wykonać Check-In za 10 minut.
  7. Pilnuj zgłoszonego lub zmodyfikowanego przez Kontrolera TWR czasu lotu. Zakończ lot w zadeklarowanym czasie.
  8. Po zakończeniu lotu, koniecznie zakończ Check-In w aplikacji DroneTower i upewnij się, że ikonka drona zniknęła z aplikacji.
  9. Kontroler zawsze może zadzwonić w celu wyjaśnienia szczegółów lotu, pamiętaj aby Twój telefon był zawsze włączony i naładowany.
  10. PAMIĘTAJ – wciąż pozostajesz odpowiedzialny za wykonanie lotu oraz unikanie kolizji zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Loty w DRA-R CTR powyżej 120 m AGL nad sztuczną przeszkodą

Loty powyżej wysokości 120 m AGL w  „cieniu” sztucznej przeszkody o wysokości
przekraczającej 105 metrów (np. budynków, dźwigów, kominów, masztów) w  strefie geograficznej DRA-R CTR możliwe są jedynie po załączeniu do planu lotu pisemnego oświadczenia Zarządzającego obiektem (budynkiem, masztem itp.), w którym wyraża zgodę na wykonanie lotów ponad sztuczną przeszkodę w określonym terminie, wskazując pilota BSP wraz z jego numerem pilota oraz podając wysokość na jakiej znajduje się szczyt sztucznej przeszkody.

 

  • Plan lotu może zostać złożony do wysokości maksymalnej odpowiadającej wysokości sztucznej przeszkody powiększonej o 15 m.
  • Składając plan lotu należy mieć na względzie, że musi on realnie spełniać wymagania wybranego typu lotu, np. VLOS. 
  • Rejon lotu należy wyznaczyć w taki sposób, aby jego promień nie przekraczał odległości 50 m od obiektu nad, którym będzie wykonywany lot.
  • Loty możliwe tylko w  kategorii „szczególnej” 

 

PAŻP zastrzega sobie prawo do niewydania zgody na loty jeśli uzna, że nie jest możliwe spełnienie warunków zadeklarowanych w planie lotu. 

Przestrzeń niekontrolowana

W przestrzeni niekontrolowanej, jaka występuje poza wyznaczonymi aktywnymi strefami (dowiedz się co to są strefy geograficznej), piloci BSP mają jedynie obowiązek zgłaszania swoich lotów do Służby Informacji Powietrznej (FIS) zgłaszając lot w w aplikacji mobilnej DroneTower .

Jak to zrobić?

  1. Zgłoś lot  w aplikacji mobilnej DroneTower.
  2. Pilnuj zgłoszonego czasu lotu. Zakończ lot w zadeklarowanym czasie.
  3. Po zakończeniu lotu, koniecznie zakończ Check-In.
  4. Informator zawsze może zadzwonić w celu wyjaśnienia szczegółów lotu, pamiętaj aby Twój telefon był zawsze włączony i naładowany.
  5. PAMIĘTAJ – wciąż pozostajesz odpowiedzialny za wykonanie lotu oraz unikanie kolizji zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Warto wiedzieć: FIS jest służbą informacyjną, która działa poza przestrzenią kontrolowaną i piloci załogowego lotnictwa nie muszą pozostawać z nią w kontakcie. Stąd zresztą nazwa „przestrzeń niekontrolowana”. W przestrzeni niekontrolowanej w Polsce piloci załogowego lotnictwa nie muszą posiadać łączności ze służbą FIS (wyjątek strefa obowiązkowej łączności radiowej RMZ), zgłaszać zamiaru wykonania lotu lub posiadać urządzeń lokalizacyjnych (transponder).

Procedura planowania misji w strefach zarządzanych przez SOP (EPP21, DRA-RL 21N, DRA-RL 21S).
  1. Plany misji NIE muszą być składane w przypadku kiedy:
    1. Loty odbywają się w granicach strefy EPP21 (DRA-R), ale poza granicami stref DRA-RL 21N, DRA-RL 21S – w przypadku lotów do wysokości maksymalnej 30 m AGL dronami o masie startowej nie większej niż 900 g.
    2. W przypadku kiedy istnieje potrzeba posiadania zaakceptowanego planu misji, a lot nie wymaga zgody SOP (max. wysokość 30 m AGL, masa startowa drona <900 g, lot poza granicami stref DRA-RL 21N, DRA-RL 21S), to w polu „Krótki opis” misji należy umieścić informację – „Lot w strefie (podać nazwę strefy) na warunkach, na które nie jest wymagana zgoda SOP”.
  2. Plany misji SĄ WYMAGANE zawsze w przypadku planowanych lotów w strefach DRA-RL 21N, DRA-RL 21S oraz w strefie EPP21 (DRA-R) do wysokości większych niż 30 m AGL oraz zawsze w przypadku użycia drona o masie startowej większej niż 900 g.
  3. Plany misji w systemie PansaUTM są akceptowane wyłącznie kiedy jest w nich załączona pisemna zgoda SOP na wykonywanie lotów w wymienionych strefach.
  4. Plan misji musi przedstawiać dokładnie takie same parametry, jakie zostały wskazane w zgodzie SOP (rodzaj i masa drona, maksymalna wysokość lotu, termin i czas trwania lotu)
  5. PAŻP nie wyda akceptacji w stosunku do planów misji, które nie posiadają załączonej pisemnej zgody SOP z wyjątkiem sytuacji z pkt. 1.b.
Trzymaj się wyznaczonych terminów. Zgłoś lot z wymaganym wyprzedzeniem:
  • 24 godziny przed datą planowanego lotu VLOS (kat. „otwarta” i „szczególna”),
  • 3 dni robocze (72 godziny) wcześniej w przypadku lotów BVLOS w kategorii „szczególnej”. Dla zgłoszeń niezachowujących wymaganego terminu lub niepoprawnie wypełnionych Polska Agencja Żeglugi Powietrznej zastrzega sobie możliwość niewydania warunków lotu lub nierozpatrzenia zgłoszenia w ww. terminach.
  • Plan misji zarówno VLOS jak i BVLOS może zostać wysłany do akceptacji w systemie PansaUTM z wyprzedzeniem maksymalnie 7 dni kalendarzowych.

Szukaj...