Działalność w dziedzinie bezzałogowych statków powietrznych, rozwój systemów zarządzania przestrzenią powietrzną i zarządzania ruchem lotniczym były najważniejszymi tematami podczas spotkania szefów Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej i litewskiej Oro Navigaciji. Obie Agencje współpracują od lat w ramach Baltic FAB, inicjatywy realizującej koncepcję Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, zalecanej przez Komisję Europejską.
Polska znajduje się w czołówce państw pracujących nad stworzeniem i wdrożeniem nowoczesnych systemów budujących wspólne niebo dla Europy. PAŻP objęła pozycję lidera w kooperacji iTEC i prawdopodobnie jako pierwsza zaimplementuje system wśród agencji zarządzających żeglugą powietrzną (ANSP). iTEC v3 to testowany obecnie system, oparty na działaniu sztucznej inteligencji, gdzie wyznaczane będą optymalne trajektorie lotów, zobrazowane w 4D, a zarządzanie danymi odbywać się będzie w chmurze. Polska Agencja jako jedyna spośród instytucji zarządzających ruchem lotniczym, bierze udział w projekcie iNM – inicjatywie Europejskiej Organizacji ds. Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej (EUROCONTROL), która do 2030 roku planuje wydać 300 mln euro na innowacyjne rozwiązania zarządzania przestrzenią powietrzną, wpływające na wzrost bezpieczeństwa, wydajność, a także rozwój sieci ruchu lotniczego.
Podczas spotkania, które odbyło się w czwartek (13 stycznia), omówiono nie tylko współpracę w ramach kooperacji iTEC i Bałtyckiego FAB, ale również wskazano możliwości wspólnego udziału w projektach SESAR. Omówiono ponadto kwestie dotyczące ochrony środowiska, m.in. rodzaj danych analizowanych w zakresie badania wpływu ATM na ekologię. Jak powiedział prezes PAŻP, nowoczesne rozwiązania i możliwości jakie wynikają ze stosowania nowych technologii, są sposobem na ekologiczne lotnictwo. – Pandemia koronawirusa uruchomiła szybki rozwój w dziedzinie bezzałogowych statków powietrznych, a Polska Agencja Żeglugi Powietrznej jako jedyna w Europie uruchomiła operacyjnie system koordynujący loty dronów PansaUTM – uważa Janusz Janiszewski.
Litwa przedstawiła z kolei swoje plany związane z rozwojem UTM. Prezes Oro Navigaciji, Saulius Batavicius podkreślił, że dzięki uczestnictwu we wspólnych inicjatywach, Litwa może się wiele nauczyć od Polski w zakresie nowych technologii. Wśród osiągnięć technologicznych, którymi chwaliła się Agencja było wdrożenie najnowszych funkcjonalności iCAT, a także strategiczny projekt, jakim jest NaviHUB. Eksperci PAŻP zaprezentowali operacyjne działanie PansaUTM i omówili najnowszą wersję systemu. Kolejnym tematem była współpraca z siłami zbrojnymi w wymiarze sojuszniczym. – Polska agencja zdobyła sporo doświadczenia, wspierając ćwiczenia NATO w polskiej przestrzeni powietrznej – dodał Janiszewski.
Spotkanie było kontynuacją wrześniowej wizyty przedstawicieli PAŻP w Wilnie, gdzie omawiano kwestie współpracy operacyjnej, rozwoju technologicznego oraz potrzeby działania w zakresie zmian klimatycznych.